@ Child Support
Behandelen
van ADHD houdt in: veranderingen tot stand brengen in de manier waarop wij met
het kind omgaan en dat veel oefenen.
De
Cito-toetsen zijn heel nuttige instrumenten om thuis ADHD te behandelen.
Alle kinderen worden in het onderwijs met de Cito-toets
geconfronteerd. Toetsen is een activiteit, die sterk lijkt op alles wat op
school gebeurt.
Ouders wordt dan ook geadviseerd de Cito-toetsen te
gebruiken om kinderen met ADHD te behandelen.
Behandelen betekent niet Cito-toetsen maken. Behandelen
is praten. Ouders moeten naast het kind gaan zitten, alles volgen wat het kind
doet en praten met het kind.
Het kind in zijn eentje Cito-toetsen laten maken, heeft
heel weinig zin. Het kind leert niets als het alleen aan het werk is. Om te
leren moeten ouders naast het kind gaat zitten en bij iedere fout aan het kind
vragen: “Hoe heb je dat gedaan?” Vervolgens kunt u het kind helpen. Is het een
probleem dat te maken heeft met “zijn” ADHD of is het een onderwijsprobleem
(kennishiaten, niet geautomatiseerde kennis, niet aangeboden stof, etc.)
Begin
Goed zitten en ontspannen
Rug tegen de rugleuning van de stoel, armen op tafel en
er wordt niet gefriemeld.
Wij beginnen met het rustig en diep in- en uitademen. Wij
ontspannen ons.
Van start gaan
Vraag niet het kind te gaan werken. Het is de bedoeling
dat u naast het kind zit om hem te helpen zich te concentreren. Anders lukt hem
dat niet.
Leg uit wat de bedoeling is en waarom.
U zit naast het kind om hem te helpen te starten, zich te
focussen op de opdrachten en door te zetten.
Aan het werk
U hebt een vriendelijke, stimulerende houding.
U legt uit wat u en het kind aan het doen zijn door
middel van kleine gesprekken en
vergelijkingen met andere situaties, die illustratief zijn. Bijvoorbeeld:
Ook bij sport, zegt de trainer niet ga dat doen en loopt hij weg. U bent de
trainer die er voor zorgt, op een zachtaardige manier, dat het kind doorwerkt
(focussen, concentratie). U moedig het kind aan en leert het kind de technieken
die hij nodig heeft.
Voor je een wedstrijd speelt (toets), moet je trainen
(oefenen). Na verloop van tijd merk je dat het steeds beter gaat, dankzij het
trainen en de uitleg van de trainer.
Pauze
Opnieuw aan het werk
Wij zijn niet de Cito-toets aan het maken, wij zijn
concentratie en doorzetten aan het trainen. Wij zijn aan het trainen ons heel
goed te focussen op wat wij moeten doen en hoe wij dat ontspannen en goed
kunnen doen.
Het extra voordeel van
dit instrument (de Cito-toets) is, dat het ook erg nuttig is voor wat het kind
op school doet. Je oefent concentratie en doorzettingsvermogen door toetsen te
maken. Dat kan ook een extra motivatie zijn. Het is zichtbaar nuttig. Je bent
bezig met de ADHD en met schoolleren.
Dat betekent, dat ook op
het gebied van leren het kind geholpen wordt.
Bijvoorbeeld: Lees de opgaven niet te snel, maar ook niet te langzaam.
Hoe dan? Met een snelheid dat je goed begrijpt wat je leest. Snel lezen is niet
belangrijk.
Zijn er
plaatjes, kijkt er dan naar en ontdek wat zij vertellen. De plaatjes geven ons
vaak nuttige informatie.
Bij
begrijpend lezen is het soms handig om eerst de opgave te lezen en daarna de
tekst. Als je de tekst leest, weet je al wat de vraag is. Probeer het, lees
eerst de opgave.
Bij elke opgave die het
kind maakt, vraagt u hem om te kijken of het goed is. Is het fout, dan gaat u
het kind uitleggen waarom het fout is. Het heeft geen zin om achteraf alles te
controleren en achteraf te gaan kijken waarom een opgave fout is. Het kind is
al lang vergeten hoe hij het heeft gedaan.
Zijn er hiaten in de
kennis van het kind, dan leert u het kind wat hij niet kent. Moet er extra
geoefend worden om kennis in te prenten, dan moet dat hier ook gebeuren.
Dus bij elke opgave
controleren. Is het fout, uitleggen hoe het moet en waarom. Je leert niet door
fouten te maken. Je leert door te begrijpen hoe je tot een correct antwoord
komt.
U geeft aan, wanneer de
situatie zich daarvoor leent, hoe nuttig het is zich te focussen op een
opdracht. U kunt ook vertellen dat het eigenlijk gaat om spelletjes, grapjes,
om te kijken of je aan het slapen bent.(!)
Wanneer u verder wilt
met de behandeling en de toets, kunt u het kind die later een tweede keer laten
doen. Hier wordt dan alleen aan het eind gecontroleerd en besproken. De derde
keer dat het kind de toets doet, dan weer bij elke opgave apart controleren,
zoals bij de eerste keer.
Na maanden oefenen, komt het moment dat u kunt gaan
experimenteren en het kind helpen zichzelf sturing te geven. U blijft in het
begin en na 5 of 10 minuten vraagt u het kind of het goed is dat hij door gaat
en u in zijn buurt iets gaat doen. U gaat iets doen voor een paar minuten, maar
kijkt altijd naar het kind. Gaat het niet (concentratie, doorwerken), dan gaat
u weer zitten en samen werken.
U probeert dus uw aanwezigheid af te bouwen, maar alleen
als het effectief blijft.
Kinderen met ADHD hebben soms veel moeite met lezen,
rekenen, tafels en spellen.
Met het kind kunt u afspreken welke woorden hij de
komende 3 dagen gaat leren. Het kan dan gaan om woorden, tafels, andere
rekenautomatismen, etc., (figuratief, 35+35, 55+45, 3+5, 4+4, 360:9, ...)
Dat wordt geschreven op A4 velletjes en in zijn kamer en
zo’n beetje overal opgehangen. De informatie is dan heel sterk en permanent
aanwezig. Iedere middag wordt gekeken of de op die manier aangeboden kennis
beklijft en gaat men naar andere worden, zinnen en sommen.
Een aantal bijzondere
kenmerken die zeer frequent waarneembaar zijn bij kinderen en adolescenten met
ADHD. Dat weten en begrijpen, helpt ons adequaat met hen om te gaan.
A.
Het
kind zoekt permanent sociaal contact.
Het kind heeft er veel behoefde aan bij anderen te zijn.
Hij praat graag en vindt het heerlijk samen met anderen te zijn.
Er is niets mis mee om aandacht te vragen, om behoefte te
hebben aan liefde.
B.
Het
kind is altijd heel vrolijk.
Het kind geniet van alles, is blij en aardig. Lachen,
knuffelen en lichamelijk contact vindt hij heerlijk.
Hier is ook niets mis mee.
C.
Het
kind is heel alert, hoort en ziet alles.
Het kind let op alles, is heel nieuwsgierig naar zijn
omgeving en de mensen die er in rond lopen. Het kind neemt alle informatie uit
zijn omgeving op. Hier is ook niets mis mee.
D.
Het
kind kent een intense hersenactiviteit.
Het kind heeft het permanent ‘druk in zijn hoofd’. Gevoelens,
gedachten en kleuren, beelden en vragen, komen en gaan heel snel in zijn
hersenen. Alles wordt met elkaar in verband gebracht. Deze permanente
hersengymnastiek, van kleins af, resulteert vaak in een sterke cognitieve
ontwikkeling. Het kind scoort boven gemiddeld op een intelligentietest. Verbaal
is het heel sterk.
Het is belangrijk te beseffen en door te geven, dat het
niet zo erg is. Dat heeft iedereen, de een veel, de ander weinig. En dat is het
verschil. Als iets dat je overkomt, heel sterk is en heel vaak voorkomt, en
daarbij heel belemmerend werkt, dan heb je een probleem.
Tevens wanneer de volwassenen onwetend of onkundig omgaan
met het kind met ADHD, ontstaan er andere problemen. Volwassenen kunnen zich
ergeren, omdat het kind “veel aandacht vraagt,” zich heel onrustig gedraagt en
“niets doet.” Het kind wordt minder aardig benaderd, wordt op zijn symptomen
aangesproken, gestraft en afgezonderd. Het tegengestelde van wat hij nodig
heeft.
“Vraagt veel aandacht.” Volwassenen hebben geen tijd en geduld,
raken geïrriteerd en vervolgens straffen het kind. Het kind wordt geïsoleerd,
of aangesproken op iets waar hij niets aan kan doen, alleen, op eigen kracht.
Het kind heeft alleen hulp nodig van iemand, die hem
helpt te doen wat hij zelf alleen niet kan doen.
Helpt die persoon op een aardige manier, en is hij
motiverend in zijn houding, en blijft hij lang helpen, dan treden er
veranderingen op.
“Hij is niet gemotiveerd.”
“Zijn
werkhouding is niet goed.”
“Hij gaat naar de wc als instructie wordt gegeven.”
“Thuis wil
hij nooit werken.”
“Alleen doet hij niets.”
“Thuis gaat hij altijd uitstellen.”
“Hij vraagt nooit hulp.”
“Gebrek aan
intrinsieke motivatie.”
“Thuis, samen met mij, doet hij het wel.”
Het is leuk je kind te begrijpen en naast hem te zitten
en te helpen dingen te veranderen.
Veranderingen tot stand brengen gaat niet vanzelf en ook
niet snel.
Op school is het meedoen met de behandeling van ADHD zo
goed als onmogelijk bij klassikaal onderwijs en 25 kinderen in de klas. Je moet
wel vermijden, dat je het kind nog zieker maakt.
Als er leerachterstand tot stand is gekomen, is een stuk
behandelen en achterstand inhalen op school zo goed als onmogelijk.
In het onderwijs wordt niet behandeld. Thuis, met en door
de ouders, is de meest geschikte aanpak.
Wat lukt het kind met
ADHD niet bij schoolleren
1.Zich focussen op een schoolse leeractiviteit (naar
instructies luisteren, bijvoorbeeld), beginnen met zelfstandig werk en
doorgaan vraagt van het kind een heel grote, bijna pijnlijke, inspanning.
Hij voelt er veel weerstand tegen en gaat er zich aan het onttrekken: stelt het
uit, loopt ergens naar toe, gaat dagdromen of kletsen, doet iets anders, etc.
2.Is het kind aan het werk, dan wordt hij door van alles en
nog wat afgeleid.
Hij mist daardoor uitleg of instructies, moet zijn werk
opnieuw beginnen, het duurt heel lang, hij maakt veel fouten, etc.
3.Is het kind eenmaal aan het werk, dan proberen sommige zo
snel mogelijk klaar te zijn. Zij proberen de inspanning zo kort mogelijk te
houden. Veel fouten en slordig werk zijn de mogelijke consequenties.
Behandelen is curatief
zorgen. Dat is niet alleen veel meer zorg, u hebt ook specifieke kennis nodig
om goed voor het kind te kunnen zorgen.
Behandelen van ADHD
verloopt volgens een op elkaar volgend behandelplan:
Geef het kind rust.
Geef aandacht en liefde in de vorm van ontspannen
voorkomen, vriendelijke gezichtsuitdrukking en veel lichamelijk contact. Geef
het kind veel van uw tijd, wees beschikbaar, behulpzaam en geduldig. Geniet en
laat zien dat u geniet van samen zijn met uw kind. Als u rustig en geduldig
bent, en vaak samen met uw kind bent, neemt hij dat van u over.
Help het kind zich te focussen, zich
in te zetten en door te zetten.
Help het kind zich te focussen in het hier nu en dat in
te zetten bij het uitvoeren van een taak.
Als u het kind vraagt om dat te doen, lukt het hem alleen
niet. Als u dat met het kind samen doet, dan doet hij het wel en neemt hij dat
van u over.
Help het kind zich te focussen en te
ontspannen.
Er zijn momenten die volgens zijn waarneming concentratie
vragen, anderen vragen dat niet.
Het gaat om het bewust oefenen van concentreren en
ontspannen.
Als u het kind vraagt om dat te doen, lukt het hem alleen
niet. Als u dat samen met het kind doet, dan doet hij het wel en neemt hij dat
van u over.
Help het kind zijn zelfstandigheid te
ontwikkelen.
Leer het kind zichzelf steeds meer sturing te geven.
Als u het kind vraagt om dat te doen, lukt het hem alleen
niet. Als u dat samen met het kind doet, dan doet hij het wel en neemt hij dat
van u over.
Amsterdam, december 2014
@ Child Support
