maandag 24 februari 2014

Psychopathologie en leren. Leren wordt sterk beïnvloed door emoties, door stress



Kinderen met emotionele pathologie, zoals ADHD, ODD, depressie, angst, etc., presteren vaak op school veel minder goed dan zij zouden kunnen. Hun resultaten verslechteren met de tijd. Voor deze kinderen is dat dramatisch.
Van belang is te ontdekken hoe de emotionele belemmeringen bij dat kind, bij bijvoorbeeld rekenen of lezen of spelling, werken. Dat kan alleen door met het kind een aantal keren te werken. Je speelt met het kind, praat met het kind en je probeert het kind ‘hardop te laten denken.’ Je schrijft alles op wat je ziet, vraagt hoe hij dat heeft gedaan en als je het nog niet begrijpt, schrijf je de antwoorden op om die later te bestuderen.
Tegelijkertijd let je op hoe het kind met stress omgaat (zijn stressverwerkende strategieën), stel je vragen over wat hij voelt en je grijpt het dagelijks leven van het kind aan om uit te leggen, dat datgene wat je voelt wel degelijk van belang is.

Je begint het kind te begrijpen en je ziet wanneer, wat en waarom het fout gaat.

Kennis is vaak niet voldoende geautomatiseerd, er zijn kennishiaten en de door het kind toegepaste denkstrategieën zijn niet effectief, maar het kind zit er aan vast. Hierin correcties aanbrengen kan een heel lange en arbeidsintensieve bezigheid worden. Het gaat erom bij een kind, dat emotioneel heel fragiel is, iets af te leren en iets anders in plaats daarvan te helpen aanleren en ervoor te zorgen dat kennis beter geautomatiseerd wordt.
Hieraan vooraf en voortdurend tijdens het hele proces, moeten de sterk belemmerende stressverwerkende strategieën, die het kind toepast, systematisch behandeld worden: heel kort zich focussen op informatie, zich terugtrekken of afwezig zijn, geen oogcontact, dissociëren of in de war of in paniek raken, heel snel of te langzaam werken, begrijpen maar snel vergeten, niet zien terwijl het kijkt, kijken naar opzij of (stiekem) in de verte, luisteren maar niet horen, geïrriteerd raken, of boos worden, etc.  

Er is zo goed als nooit sprake van een verwarrende, onsamenhangende, onlogische redenering bij het kind. Er is zo goed als nooit sprake van cognitief/intellectueel onvermogen. Helaas gaan scholen er vaak vanuit dat een kind dat laag presteert, de capaciteiten niet heeft die nodig zijn.
Hoe nog steeds omgegaan wordt met de scores van intelligentietesten, alsof het zou gaan om een goddelijke gift, laat de weg open om het kind aan zijn lot over te laten.

Kinderen met psychische gezondheidsproblemen en ook vaak met dramatische leer- en prestatieproblemen, vragen veel deskundigheid en langdurige, geduldige en liefdevolle hulp. Scholen, maar ook ouders, kunnen dat vaak niet opbrengen, waardoor het kind zijn onderwijs gaat missen. Dat is een traumatische ervaring, iets verschrikkelijks dat het kind aangedaan wordt.

Naast veel klinisch onderzoek, bestaat er een enorme hoeveelheid neurowetenschappelijk onderzoek, dat de neurobiologie van de werking van stress op leerprocessen beschrijft. Bijvoorbeeld:
- Amygdala is critical for stress-induced modulation of hippocampal long-term potentiation and learning. Jeansok J. Kim. Department of psychology, Yale university. 2001
- Cortisol, contingency learning, and memory in preterm and fullterm infants. David W. Haley. NIH-PA autor manuscript. 2006


 2401 views